संस्काराची जपवणुक

संस्काराची जपवणुक
_______Shri________


संस्कार म्हणजे काय ? हा प्रश्नच पडला कसा काही कळेना पण सहजच मागील दिवसाची आठवण झाली..कसे संस्कार शिकवले जायचे..बसावे कसे,बोलावे कसे,खावे कसे,राहावे कसे हे सर्व संस्कारात शिकवले जायचे.व संध्या,शुभंकरोती प्रार्थना ह्याचेही उपक्रम चालायचे.उपक्रम म्हणजे नित्यक्रमच असायचे ते.जसे जसे युग सरकु लागले तसे यातील एकएक भाग बंद होत गेले व सर्व अॅडवांस होऊन बसले.मुलांना रात्री झोपताना मस्त परिकथा व छानछान गोष्टी सांगायचे ते पण आता जवळजवळ बंद होत चालले आहे. पण  पुर्ण संपले नाही तर काही ठिकाणी अजुनही हे नित्यक्रम चालु असतात.पण काही ठिकाणी ओढ कमी झालेली दिसते.प्रत्येकावर कामाचा बोझा एवढा वाढला आहे की,मुले ट्युशन मध्ये व्यस्त ,आईवडील कामात व्यस्त,तर आजीआजोबा कधी कामात... तर  आजकाल ते गावाकडेच असतात.मुलांचा व आजीआजोबांची भेटच सहासहामहिने होत नाही.तर दिनक्रम कसा येईल ..असो
प्रत्येक युग हे नवीन जीवन व विचार घेऊन येतो .व त्याप्रमाणे सर्व चालत असते.पण याचा अर्थ असा नव्हे .. आपली संस्कार व संस्कृती चा ठेवा हा प्रत्येकाला जपलाच पाहिजे .. बिझी शेड्युल्ड मधुन थोडा वेळ काढुन सर्व परिवार सदस्याने ती जपली पाहिजे. निदान रोज नाही तर आठवडातुन एक दिवस तरी याला दिला पाहिजे.व आपल्यावर वडीलधाऱ्यांचे आर्शिवाद हे असलेच पाहिजे व त्यांचा सहवास ही असला पाहिजे म्हणजे जुन्या संस्काराचा ठेवा आपल्याला वेळोवेळी मिळत राहिल व आपले संस्कार हे अधिकच दृढ होईल.
_____________________®
*लेखन :- श्रीधर कुलकर्णी*
स्वलिखित.. नाव खोडु नका..

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

चार देह

🌸 ..  चार_देह ..🌸 -------------------------- चार देह : (१) स्थूल (२) सूक्ष्म (३) कारण आणि (४) महाकारण. हे चार देह पिंडात आहेत. *(स्थूल, सूक्ष्म, कारण महाकारण। हे च्यारी पिंडीचे देह जाण ॥९.५.४)*. यातील स्थूल व सूक्ष्म देहातील तत्त्वे आणि कारण व महाकारण या देहांचे स्वरूप हा भाग रामदासस्वामींनी पुढीलप्रमाणे सांगितला आहे. (१) पहिला स्थूल देह :-   आकाश, वायू, तेज, जल आणि पृथ्वी या पंच महाभूतांच्या मिश्रणाने स्थूल देह बनलेला आहे. तो चर्मचक्षूंना दिसणारा आहे. या पंचमहाभूतांचे प्रत्येकी पाच गुण आहेत. ते गुणही साहजिकच स्थूल देहात अनुभवण्यास मिळतात. काम, क्रोध, शोक, मोह आणि भय हे आकाशाचे पाच गुण आहेत. चळण, वळण, प्रसारण, निरोध व आकुंचन हे वायूचे पाच गुण आहेत. क्षुधा, तृषा, आलस्य, निद्रा आणि मैथुन हे तेजाचे पाच गुण आहेत. शुक्र, रेत, शोणित/रक्त, लाळ, मूत्र आणि स्वेद हे आपाचे (जलाचे) पाच गुण आहेत. आणि शेवटी अस्थि, मांस, त्वचा, नाडी व रोम (ऋ केस) हे पृथ्वीचे पाच धर्म आहेत आता, प्रत्येक पाच भूतांचे पाच गुण किंवा धर्म हे प्रत्येकाचे असल्याने, एकंदर  २५ गुण किंवा धर्म या स्थूल...
Read more

प्रपंच व परमार्थ

प्रपंच व परमार्थ ____Shri_____ प्रपंच व परमार्थ हा दोन्हीही जीवनात केला पाहिजे .प्रत्येकाचे अनन्यसाधारण महत्व आहे.नुसता प्रपंच केला व परमार्थ नाही केला तर ते जीवन व्यर्थच आहे व नुसते परमार्थ करण्यात काहीच अर्थ नाही .जर ते समाजसेवेत उपयोगी नाही,धर्म,अर्थ, काम,मोक्ष हे साध्य झाले का पुरूषार्थ प्राप्ती होते व ती साधना मजबुत करायला कामी येते.प्रत्येक आश्रम हे महत्तपुर्ण असते.संन्यासआश्रमात गृहस्थाचे जीवन वर्ज्य आहे, पण गृहस्थाश्रमात संन्यास विरक्ती पण चालते म्हणजे संसाराची मोह ,माया ,लोभ हे दुर केले पाहीजे,संत एकनाथ महाराजांनी प्रपंच व परमार्थाची विलक्षण सांगड घालुन संसारामध्ये असतानाच परमार्थ कसा करावा याची उत्तम शिकवण दिली आहे.व प्रपंच करूनच परमार्थाकडे वळावे , गृहस्थाश्रमात राहुनच सेवा व भक्ती योग्य रूपाने होते.आधी प्रपंच नंतर परमार्थ हा रस्ताच ठेवाव व त्या रस्त्यावरच चालण्याचा प्रयत्न करावा. संत रामदासस्वामी यावर सुंदर विवरण करतात.. * आधी प्रपंच करावा नेटका । मग घ्यावे परमार्थ विवेका । येथे आळस करू नका । विवेकी हो । । १२ -१-१* *प्रपंच सांडून परमार्थ कराल।तेणे तुम्ही कष्टी व्हाल...
Read more

पाऊलवाट

* पाऊलवाट * ____________ लहाणपणी रानावनात फिरताना,रानात जाण्यासाठी एक-दोन फुटाची वाट असायची .त्या वाटेवर एकच माणुस चालेल एवढीचं जागा ..तरीही गर्दी नाही,आवाज नाही ,काही नाही फक्त मी आणि माझे सवंगडी धावायचे ,चालायचो मस्त फिरायचो..या झाडाच्या चिंचा झाल्या की त्या झाडापर्यत जाण्यासाठी या पाऊल वाटा खुप गमतीशीर वाटायच्या.मातीचे रस्ते ,भोवताली गवताची चादर तर कुठे झाडाझुडपांचा मेळा ,तर कधी भरल्या रानातून तर कधी उंच सखल शिवारातून पायी जाताना या वाटा तयार होतात. पहिल्यांदा जाणारा खाच खळग्यातून, अडथळ्यातून पार गेलेल्या असतो.अश्या वाटा नागमोडी सारखे त्याला झाडाच्या फांदीप्रमाणे मधी मधी फुटलेल्या वाटा खुपच मनमोहक वाटतात.पावसाळ्यातर या वाटेला   एक मोहक असे गवताची नक्षी येते व ती पाऊलवाट्याला अजुन रमणीय बनवते.मऊशीर मातीतून गेलेल्या पाऊलवाटेने अनवाणी चालताना वेगळीच मजा येते. पायाला माती गुदगुल्या करत असते. कधी ढेकळे पायाला शिवाशिवी करत असतात. ढेकळात खालीवर होणारे पाय थकवा जाणवू देत नाहीत. तिथल्या शुध्द हवेत मन कसे आनंदी व प्रसन्न होऊन जाते.रानातल्या पाऊलवाटा ह्या जणु रानावनाचे आभुषणच वाटतात.ख...
Read more